Als er vandaag over duurzame keuken wordt gesproken, denkt u dan niet ook meteen aan de herkomst van de ingrediënten, aan biologisch vlees uit dierwaardige houderij en groente uit ecologische teelt? Wenselijke dingen die we ons graag veroorloven voor het milieu. Maar niet alleen wat op het bord belandt, kan en moet van duurzame aard zijn, maar ook de omgeving waarin de gerechten worden bereid, met andere woorden: de keuken zelf. Ecologische keukenkasten, energiebesparende keukenapparaten, duurzame aankopen, milieubewuste reiniging en afvalscheiding, dat zijn allemaal factoren als u een ecologische keuken wenst. Klimaatvriendelijke en duurzame recepten moet u natuurlijk alsnog niet verwaarlozen. Lees op deze pagina hoe u een kookomgeving creëert die uit een hulpbronnenbesparend, duurzaam concept voortkomt – van planning via inrichting tot aan gebruik en reiniging.

Het „Lexikon der Nachhaltigkeit“ beschrijft het begrip ermee dat hulpbronnen en goederen beschermd worden en dat het voortbestaan van referentieobjecten gewaarborgd wordt. Bij deze definitie hoort bovendien dat er niet meer verbruikt wordt dan door regeneratieve groei kan ontstaan. Met betrekking tot de keuken betekent dat: Küchenmöbel moeten uit een ressourcenschonende productie komen, dat de gebruikte Elektrogeräte – dus Herd, Backofen, Kühlschrank en Gefriertruhe, maar ook Toaster, Mixer en andere Kleingeräte – enerzijds zo weinig mogelijk stroom verbruiken en anderzijds een lange Lebenszyklus hebben. En ook kleinere Küchenartikel zoals Behälter, Kochlöffel & Co. kunnen en mogen we niet buiten beschouwing laten. In de duurzame keuken zijn deze voorwerpen niet van kunststof en kunststof, maar van glas en gecertificeerd hout gemaakt. Dat is de ene kant.

Ook de bewuste opslag van levensmiddelen is een criterium voor de duurzame keuken. Door een goede strategie te ontwikkelen om voedingsmiddelen op te slaan, sla je twee vliegen in één klap. Want aan de ene kant hoeven niet alle levensmiddelen in de koelkast bewaard te worden, omdat daardoor het stroomverbruik van dit apparaat steeds hoger is – en omdat sommige levensmiddelen zoals brood in de koelkast sneller bederven. Zelfs tomaten en bananen moet je niet in de koelkast bewaren. Aan de andere kant is het zeker zinvol om bij de opslag af te zien van Kunststoff- en plastic schalen, omdat je daarmee voorkomt dat je microplastics binnenkrijgt. Deze dringen namelijk tijdens de opslag in de betreffende Behältern in het voedsel binnen. Wie bij de opslag van levensmiddelen juist kiest voor producten als glas, keramiek of aardewerk, profiteert van de duurzaamheid van deze materialen. Dat geldt trouwens ook voor Pfannenwender, Kochlöffel en vergelijkbare keukenhulpmiddelen.

Tenslotte biedt ook het schoonmaken van de keuken met biologisch afbreekbare en duurzame reinigingsmiddelen voordelen – voor het meubilair, de apparaten en de Bewaarbehälters aan de ene kant, en voor jou als gebruiker aan de andere kant. Wie agressieve schoonmaakmiddelen gebruikt om de keuken te reinigen, loopt het risico dat het keukengerei door de in de preparaten verwerkte chemicaliën wordt aangetast. Ecologisch afbreekbare reinigingsmiddelen daarentegen sparen de materialen. Voor jezelf zijn milieuvriendelijke middelen natuurlijk ook voordelig, omdat ze bijvoorbeeld goed verdragen worden door de luchtwegen en de huid. En niet te vergeten verlaag je de belasting van het afvalwater aanzienlijk als je je keuken natuur- en milieuvriendelijk schoonmaakt.

De andere kant: Een keuken, waarvan alleen de inrichting als duurzaam zou kunnen worden bestempeld, is daarom nog lang geen volledig duurzame, ecologische keuken. Het gaat namelijk ook om het gebruik van de keuken en Küchenapparaten, om het verbruik van Wasser en Strom. Daarbij speelt bijvoorbeeld ook de vaatwasser een rol. Het gaat bovendien om wat we inkopen, hoe we de levensmiddelen opslaan en of we voedsel moeten weggooien. Het gaat ook om het vermijden en het correct scheiden van afval – en om hoe we schoonmaken. Het duurzame schoonmaken van de keuken met afbreekbare reinigingsmiddelen hoort namelijk ook bij het volledige concept van ecologische keukens.

Hout behoort van nature tot de hernieuwbare grondstoffen, maar als het afkomstig is uit regio’s waar roofbouw wordt gepleegd, waar op grote schaal bos wordt gekapt om bijvoorbeeld ruimte te maken voor veeteelt, dan kan niet worden gesproken van hout als duurzaam materiaal. Let erop dat het hout als grondstof van uw keukenmeubels is voorzien van een keurmerk, bijvoorbeeld met de certificaten FSC en PEFC. Daarmee bent u er voor uw keuken van verzekerd dat het hout voor uw keukenmeubels afkomstig is van fabrikanten die ten minste afzonderlijke meubels klimaatneutraal produceren, hun CO₂-uitstoot binnen vastgestelde termijnen compenseren of op zijn minst open omgaan met hun CO₂-emissies (en zich er tegelijkertijd voor inzetten deze te verminderen). Daarnaast zijn er nog andere keurmerken zoals het Goldene M, ÖkoControl, Blauer Engel, Eco-Institut of PEFC. Later komen we nog terug op hun betekenis en welke eisen meubelfabrikanten moeten vervullen om de onderscheidingen voor hun meubels te verkrijgen.

Het hoeft echter niet altijd hout te zijn. Juist voor uw werkblad zijn er tegenwoordig goede alternatieven. Bijvoorbeeld Neolith, een keramisch materiaal dat eruitziet als steen en ook zo aanvoelt. Het is enorm bestendig, recyclebaar en wordt gemengd uit kiezel, veldspaat, klei en mineraaloxiden. Ook natuursteen is zeer geschikt, omdat dit niet is samengesteld en dus met een zeer laag energieverbruik kan worden vervaardigd.

Bij het kiezen van de juiste materialen voor uw duurzame keuken kunt u zich enerzijds oriënteren aan de genoemde punten. Anderzijds moet u er echt op letten dat het ontwerp u aanspreekt – en wel zonder compromis. Het gaat er immers ook om dat u zich prettig voelt in uw ökologische keuken en er graag verblijft. Let bij de keuze dus enerzijds op de genoemde keurmerken en chemievrije materialen, maar ook op een ontwerp dat u zonder voorbehoud mooi vindt.

Duurzame keukenmeubels gaan vaak hand in hand met een eenvoudig, elegant ontwerp. Houd de inrichting liever eenvoudig, dan zijn voor een verandering meestal een paar nieuwe accessoires in de keuken al voldoende. Dat betekent een minimum aan materiaalverbruik en bespaart niet alleen grondstoffen, maar ook geld en moeite. En besparingen zijn ook duurzaam.

Denk zeker aan de vergroening van uw keuken. Als u een paar potten met kruiden ter decoratie gebruikt, onderstreept u het duurzame karakter van de keuken alleen al door deze vorm van beplanting – en heeft u bij het koken ook nog praktisch nut van deze kruiden. Maar niet alleen culinair gezien profiteert u als u uw keuken vergroent. Planten zoals de Birkenfeige, de Calathea, de Einblatt, de Flamingoblume of verschillende kamer-varens zien er niet alleen mooi uit, maar zuiveren ook de lucht en maken uw keuken daardoor direct een stuk ökologischer en gezonder.

Denk zeker aan de vergroening van uw keuken. Als u een paar potten met kruiden ter decoratie gebruikt, onderstreept u het duurzame karakter van de keuken alleen al door deze vorm van beplanting – en heeft u bij het koken ook nog praktisch nut van deze kruiden. Maar niet alleen culinair gezien profiteert u als u uw keuken vergroent. Planten zoals de Birkenfeige, de Calathea, de Einblatt, de Flamingoblume of verschillende kamer-varens zien er niet alleen mooi uit, maar zuiveren ook de lucht en maken uw keuken daardoor direct een stuk ökologischer en gezonder.